تانر آكچام ٬ استاد دانشگاه ” كلارك “٬ در گفتگو با سايت Sesonline.net به موارد زير اشاره نموده است:
1- دولت تركيه و ساير انكاركنندگان اين نسل كشي مدعي هستند كه ارامنه در جريان كوچ اجباري و به دليل شرايط نامساعد زمان جنگ مرده اند و دولت وقت تركيه به عمد آن ها را قتل عام ننموده است.
پاسخ : طبق آمارهاي تركيه عثماني 800 هزار ارمني در جريان اين جنايت قرباني شده اند. چگونه است كه دولت تركيه در همان زمان توانست جا به جايي يك و نيم ميليون اتباع ترك تبار خود را در سال هاي 1916 تا 1918 ميلادي به اجرا در آورد بدون آنكه تلفات عمده اي به بار بيايد اما نتوانست ارامنه را بدون دادن 800 هزار قرباني جا به جا كند ؟! از طرف ديگر اين كشتارها در جريان ماه هاي متمادي ادامه داشت ٬ چرا مقامات دولت وقت تركيه علي رغم اطلاع از شمار زياد قربانيان ارمني در جريان اين كوچ اجباري ٬ دستور توقف كوچ اجباري ارامنه را صادر ننمودند ؟ در واقع همين اقدام دولت تركيه در ادامه سياست كوچ اجباري ارامنه علي رغم آگاهي از نتايج فجيع آن به منزله نابودي عمدي ارامنه و در چهارچوب تعريف ” نسل كشي genocide“قرار مي گيرد.
2- ادعا مي شود كه دليل كوچ اجباري ارامنه احتمال همكاري آن ها با دشمنان تركيه در جنگ جهاني اول بود و دولت تركيه ارامنه را از نواحي مرزي و نزديك به جبهه هاي جنگ به مناطق امن تر و دور از جبهه كوچ داد.
پاسخ : ارامنه حتي از نواحي مانند آنكارا ٬ بورسا ٬ آماسيا ٬ سامسون و … و مناطقي كه دور از جبهه هاي جنگي بودند و ارامنه در آن ها اقليت بوده و خطري براي دولت نداشتند ٬ كوچ داده شدند . در ثاني مقصد نهايي اين كوچ اجباري بيابان هاي سوريه و عراق بود كه در نزديكي جبهه هاي جنگي تركيه با انگلستان بود !
3- ادعا مي شود كه ارامنه عمدتا در اثر گرسنگي مرده اند و دولت قصد نداشته است آن ها را در جريان كوچ اجباري بكشد .
پاسخ : در اين صورت چرا دولت وقت تركيه پيشنهاد دولت هاي آلمان ( متحد تركيه در جنگ جهاني اول ) و آمريكا را براي رساندن آذوقه به مهاجران ارمني رد كرد ؟! و چرا كساني كه به ارامنه كمك مي نمودند ٬ مورد تهديد دولت تركيه قرار مي گرفتند؟! چرا دولت تركيه در قبال مصادره منازل و دارايي هاي ارامنه رانده شده ٬ نه در زمان جنگ و نه بعد از آن هيچ خسارتي به آن ها پرداخت نكرد ؟!
4- ادعا مي شود كه مقامات مركزي دولت تركيه از وقوع كشتار هاي ارامنه در مناطق مختلف اين كشور اطلاع نداشتند.
پاسخ : طلعت پاشا ٬ وزير كشور وقت تركيه عثماني ٬ تحت فشار آلماني ها با ارسال نامه اي به رشيد ٬ استاندار دياربكر ٬ به اطلاع خود از كشتار همه مسيحيان در اين منطقه اشاره نموده است . با اين وجود ٬ وي دستور توقف كوچ اجباري يا آزار ارامنه را نمي دهد بلكه خواهان توقف اقدامات خشونت آميز عليه ساير مسيحيان ( به جز ارامنه ) مي شود و از سوي ديگر مقامات محلي دياربكر به دليل اقدامات خود در جريان كوچ اجباري ( و در واقع نسل كشي ) ارامنه به دريافت نشان هاي دولتي نائل شدند ! در نمونه اي ديگر ٬ مصطفي بيگ ٬ فرمانده ” بوقازليان “٬ تلگرافي در مورد مسئوليت كمال بيگ ٬ قائم مقام اين منطقه ٬ در مرگ 3610 غير نظامي به استانبول ٬ پايتخت وقت تركيه ٬ ارسال مي نمايد اما در نهايت قائم مقام اين منطقه به جاي مجازات ٬ ارتقاء مقام مي بايد !
همچنين در اسناد موجود از مقامات وقت تركيه ٬ از جمله بهاء الدين شاكر ٬ به وجود انگيزه نابودي ارامنه در پوشش كوچ اجباري آن ها اشاره شده است .
ایرانیان ارمنی-ارمنیان-ارامنه-” هاماینک “ نو 